Strona www stworzona w kreatorze WebWave.
Krupe Dwór
Dwór w Krupem został wybudowany w latach 1779–1782, prawdopodobnie przez Jana Michała Reja, starostę nowokorczyńskiego, w czasie, gdy Rejowie byli w posiadaniu wsi Krupe, w tym znajdującego się nieopodal, XVI-wiecznego zamku.
Kolejni właściciele dworu stopniowo go rozbudowywali, nadając mu bardziej klasycystyczną formę. W czasie I wojny budynek uległ uszkodzeniu, jednak został wyremontowany. W latach 40. XX wieku został opuszczony przez właścicieli, a dekadę później stał się siedzibą tutejszej szkoły. Dwór poddawano jeszcze kilkukrotnym konserwacjom, ale nie uchroniły go one przed niszczycielskim działaniem czasu. Na szczęście w latach 90. dostał się w prywatne ręce i został odrestaurowany.
Dwór w Krupem to przykład barokowo-klasycystycznej architektury. Zbudowany na rzucie kwadratu, z dwoma prostokątnymi, przylegającymi do korpusu głównego alkierzami (do jednego z nich w czasach współczesnych dobudowano przybudówkę) i półkoliście zamkniętym ryzalitem od tyłu, a także drewnianym portykiem od frontu.
Budynek jest murowany z kamienia i cegły, otynkowany, parterowy z częściowym podpiwniczeniem, przekryty w części głównej czterospadowym dachem łamanym oraz dachami dwuspadowymi nad alkierzem, przybudówką i gankiem.
Elewacja frontowa symetryczna, typowo klasycystyczna, z równą liczbą okien po prawej i lewej stronie i zwieńczona wysuniętym portykiem, wspartym na czterech słupach podtrzymujących belkowanie i trójkątny naczółek. Elewacja tylna, jak również wschodnia i zachodnia, niesymetryczne.
Budynek jest murowany z kamienia i cegły, otynkowany, parterowy z częściowym podpiwniczeniem, przekryty w części głównej czterospadowym dachem łamanym oraz dachami dwuspadowymi nad alkierzem, przybudówką i gankiem.
Elewacja frontowa symetryczna, typowo klasycystyczna, z równą liczbą okien po prawej i lewej stronie i zwieńczona wysuniętym portykiem, wspartym na czterech słupach podtrzymujących belkowanie i trójkątny naczółek. Elewacja tylna, jak również wschodnia i zachodnia, niesymetryczne.
Otwory okienne prostokątne, ozdobione profilowanymi opaskami i nadokiennikami. Wyjątek stanowią półkoliście zakończone okna salonu, poprzedzielane lizenami. Ściany zamknięte od góry gzymsem, a od dołu podmurówką w formie cokołu.
Wnętrze trójtraktowe. W centralnej części znajduje się sień, klatka schodowa, westybul i salon zakończony półkoliście. Po bokach pokoje. Dekoracja wnętrza pochodzi głównie z okresu późnoklasycystycznego, ale można tutaj odnaleźć również elementy neogotyckie (np. rozeta w jednym z bocznych pomieszczeń). Na uwagę zasługują piękne parkiety o motywach gwiazd, wykonane z kilku gatunków drewna, a także sufity ozdobione stiukowymi rozetami i fasetami w kształcie girland. W najbardziej reprezentacyjnym pomieszczeniu – salonie – ściany poprzedzielano zdobnymi pilastrami, wspartymi na cokole. Oprócz tego znajdują się tutaj dwa piękne portale ze stiukowymi obramieniami i nadprożami.
Do dworu wjeżdżało się przez zabytkową, XIX-wieczną bramę, wspartą na czterech murowanych słupach i zwieńczoną gzymsami i wazami. Prowadzi do niego aleja dojazdowa znajdująca się na głównej osi budynku.
Dwór w Krupem, razem z ruinami zamku, pozostałościami parku krajobrazowego ze starodrzewem i sadu, a także resztkami budynków gospodarczych i mieszkalnych, tworzy ciekawy zespół zamkowo-dworski – wyjątkową atrakcję turystyczną tego regionu, ulokowaną w malowniczych okolicznościach nadrzecznej przyrody.
tekst opracowała Justyna Kozłowska
źródła:
Katalog zabytków sztuki w Polsce, T. VIII, z. 8 – powiat krasnostawski, Warszawa 1960
R. Maleszyk, Dzieje gminy Krasnystaw, Krasnystaw 2014
